| Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza zaprasza na
kolejny - 145 "Wieczór na Harendzie" - do Muzeum Jana Kasprowicza,
Zakopane - Harenda 12 a, w sobotę 12 grudnia 2009 r. o godz. 17.00.
Spotkanie poprowadzi dr Małgorzata Wnuk. Temat: "Poczekaj słońce..." -
rzecz o Dorze Gabe, zakochanej w Harendzie, zakochanej w Polsce.
Recytacje Grażyna Syrzistie
W dniu 12 XII 2009 r. minie 149 rocznica urodzin Jana Kasprowicza oraz
41 rocznica śmierci jego żony - Marii.
O godzinie 16.30 zapalimy
świece w mauzoleum, gdzie spoczywają Oboje.
|
To ty uwolniłaś mnie
od męki samotności
kiedy nuda
zżerała mój mózg,
a gorycz zazdrości
przycupła pod językiem -
kiedy pożądanie paznokciami
wbiło się w dłonie,
a zmęczone serce
znalazło w piersi schronienie
i tylko pulsjujące skronie
zdradzały życie we mnie...
To ty dzisiaj podarowałaś mi
ziemię i ludzi
przybliżyłaś
niebo i gwiazdy
tak, że stałam się ich częścią,
to ty przyspieszyłaś mój krok
i przywróciłaś młodość
nauczyłaś nie wierzyć
odbiciu w lustrze
pokrytemu zmarszczkami czasu
i korą starzejącego się
dębu....
To ty dałaś mi zastrzyk
nowej krwi
tak, że po raz drugi się narodziłam!
Podarowałaś mi milion oczu
bym nawet przez lodowatą ścianę
spostrzegła w sercu człowieka
ukrytą iskrę
jego duszy nie wypalonej
do cna.
To ty uchroniłaś mnie przed pospiesznym sądem
nad niewinnym
bym grzechu ciężkiego
nie popełniła
[nie mam nic do powiedzenia]
O, gdybym mogła tak jak ty
stać się pieśnią
zrodzoną ze mnie samej.
o, gdybyś mogła zawsze
być początkiem dnia |
 Dora Gabe (ur. 28 sierpnia 1888 w Dobrudży, zm. 16 listopada 1983) - bułgarska pisarka, poetka i tłumaczka (m.in. literatury polskiej).
Studiowała romanistykę (Genewa, Grenoble).
Zadebiutowała w 1908 r. tomikiem wierszy pt. Temenugi (Fiołki), zawierającym poezję intymną, utrzymaną w dość typowych jak na swą epokę. W tomikach Zemen pyt (Droga ziemska, 1928) i Łunaticzka (Lunatyczka, 1933) pojawiają się wątki patriotyczne, filozoficzno-religijne, dramaty codzienności.
Po II wojnie światowej pracowała w Ambasadzie Bułgarii w Warszawie. W tym czasie w popadła w schematyzm formalny i treściowy, co objawiało się np. w afirmacji i akceptacji zastanego porządku politycznego a zaowocowało liryką służącą chwili i unikającą intymności. Świadectwem wyzwolenia jest tomik Nowi stichowe (Nowe wiersze, 1963) oraz zwłaszcza Poczekaj słońce (Poczekaj słynce, 1967). Pojawia się w nich głęboka zaduma nad problemami życia i śmierci, jest to liryka wyciszona, refleksyjna, choć pełna emocji. W późnych latach życia Dora Gabe tworzyła dojrzałą, oszczędną lirykę refleksyjną (Newidimi oczi, Niewidzialne oczy, 1970).
Jako tłumaczka zasłużyła się m.in. autorstwem pierwszej bułgarskiej antologii poezji polskiej: Połski poeti (1921; tom zawierał przekłady wierszy poetów polskich od Mickiewicza - po Wierzyńskiego i Tuwima). Tłumaczyła m.in.: Hymny Kasprowicza i Anhellego Słowackiego.
Na początku lat dwudziestych ubiegłego stulecia Dora przebywała w Polsce jako żona wybitnego Profesora a pełniącego funkcję Radcy Ekonomicznego Ambasady Bułgarii w Warszawie. W 1922 roku została uznana za Miss Bałkanów. W czasie pobytu w Polsce bardzo zaprzyjaźniona z takimi polskimi twórcami jak: Przerwa Tetmajer, Kasprowicz, Staff czy Witkiewicz (Witkacy). Ten ostatni namalował Jej portret (1924 r., który wisiał w Jej mieszkaniu do końca życia.
Wiele swoich wierszy poświęciła swoim polskim przyjaciołom. Jeden z najpiękniejszych tomów Jej poezji pt. "Głębiny" ukazał się jako samodzielny tomik w przekładzie Józefa Lenarta. Miesięcznik "Literatura na świecie" poświęcił Jej specjalny numer (1978 r.)
Na język polski utwory Dory Gabe tłumaczone były dość często. Pojawiają się w rozmaitych antologiach i wyborach poezji bułgarskiej. Na polski tłumaczyli jej wiersze m.in. A. Kamieńska i S. Pollak.
W latach 1947-49 powstał w Polsce cykl wierszy Dory Gabe Heroiczna Warszawa.
Laureatka Nagrody im. Dymitrowa, Orderu Sofii oraz Orderu im. Iwana Wazowa.
Została nagrodzona przez polski oddział PEN Clubu, także otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta (1976) oraz odznakę "Zasłużony dla kultury polskiej" (1968).
Na wniosek dzieci została Kawalerem Orderu Uśmiechu.
Źródło: wikipedia
|
